Verslag trefdag: Recht op wonen op wielen
Is het wonen op wielen een recht? Het antwoord is volmondig ja. Om de problematiek en drempels van wonen op wielen zichtbaar te maken, organiseerden het Minderhedenforum en Unia op maandag 4 november een inspirerende Trefdag.
De Trefdag trapte af met enkele rake videogetuigenissen van woonwagenbewoners:
“Ik heb de Belgische nationaliteit, ik heb geen ander land. Mijn vader was ook Belg. Wij willen een plekje in dit land kunnen krijgen voor onze familie. Dat is onze bedoeling.”
“Onze droom? Een vaste staanplaats kunnen bekomen, samen met de familie. In een huis gaan wonen is niet echt een optie voor ons.”
Frustrerende realiteit
Getuigenissen die meteen de vinger op de wonde legden, want er is vandaag nog steeds een nijpend gebrek aan staanplaatsen in België. Er zijn te weinig residentiele terreinen, op privéterreinen riskeren woonwagenbewoners dat ze verdreven worden en het kopen van een terrein is in de praktijk bijna onmogelijk. Zo schetste Rik Reusen van Unia de huidige situatie van Belgische woonwagenbewoners.
Een stabiele woonsituatie is nochtans cruciaal om ook andere levensdomeinen te verbeteren. Zo toonde ook een andere getuigenis van een woonwagenbewoner:
“We willen een vaste staanplaats. Voor de kinderen, want zonder school en zonder opleiding hebben ze geen toekomst. Rondreizen zorgt voor veel stress. De kinderen kunnen dan niet naar school gaan, en ze willen naar school gaan.”
Internationaal en Nederlands mensenrechtenperspectief
Achtereenvolgens focusten vervolgens verschillende sprekers op het internationale en Nederlandse mensenrechtenperspectief.
Birgit van Hout van het OHCHR focuste op het internationale mensenrechtenperspectief op wonen op wielen.
Frenk Wiersman en Marije Graven schenen hun licht op het Nederlandse woonwagenbeleid, en de verantwoordelijkheid van de Nederlandse gemeentes om een woonbeleid te ontwikkelen met aandacht voor woonwagenbewoners.
Sabina Achterberg, de voorzitster van de vereniging van Sinti, Roma en Woonwagenbewoners in Nederland, vertelde over haar persoonlijke ervaringen, acties tegen het uitsterfbeleid in Nederland en wat er in Nederland nog bereikt moet worden.
Alternatieve woonvormen?
Voor veel woonwagenbewoners is in een huis wonen geen goed alternatief, zo getuigde een woonwagenbewoner in een videoboodschap:
“De overheid wil ons niet op de baan of op de terreinen zien. Ze aanvaarden het wonen in een caravan niet. En daarom zien ze ons liever gaan dan komen. Ze willen ons allemaal in een huis stoppen, en van ons iets maken wat we niet zijn.”
Hilde Degol van RIMO Limburg gaf tijdens de trefdag een blik op alternatieve woonvormen voor woonwagenbewoners in Limburg en hun voor- en nadelen.
Engagementsverklaring
Eén ding is zeker: voor woonwagenbewoners wordt het vandaag steeds moeilijker om te leven in een woonwagen. Dat heeft te maken met minder specifieke aandacht in het beleid, de afnemende expertise en kennis over woonwagenbewoners en de afbouw van eerstelijnswerk en ondersteuning. Toch hebben woonwagenbewoners rechten en kan er wel degelijk iets verbeterd worden aan hun situatie vandaag. De deelnemers aan de Trefdag konden daarom een engagementsverklaring ondertekenen, waarin ze zich engageerden om het recht op wonen op wielen mee uit te dragen.
Verslag gemaakt door Unia