Ik wil vandaag graag feesten, maar waarom zou ik? [Opiniestuk]
21 juli 2017 - Naar jaarlijkse gewoonte vier ik de nationale feestdag op Bal National in de Marollenwijk. Uitzonderlijk vertoef ik deze keer in het buitenland. Maar een beetje fysieke afstand heeft mij aan het denken gezet over deze dag. De nationale feestdag zou een feest moeten zijn voor alle Belgen. Ongeacht hun afkomst. De wapenspreuk ‘eendracht maakt macht’ zou kunnen inspireren tot een feestmoment voor een warme inclusieve samenleving. Toch dient er nog meer te gebeuren op deze dag tot een feest van alle Belgen te maken.
Een feest voor de grondwet
21 juli staat symbool voor de revolutie die leidde tot wat internationaal destijds – en nu nog ook - gold als de meest progressieve en liberale grondwet. Die voerde een heel deel grondrechten in: de gelijkheid van alle Belgen voor de wet en een verbod op discriminatie in de toepassing van rechten en vrijheden. Maar ook de vrijheid van godsdienst, van meningsuiting, de onschendbaarheid van de woning en verbod op onwettelijke huiszoekingen of aanhoudingen zonder rechtelijk bevel. En nadien een hele resem sociale grondrechten waaronder die op onderwijs, arbeid en huisvesting.
Een grondwet voor wie?
Ondanks de theorie over de Belgische grondrechten, volgt voor Belgen met een migratieachtergrond vaak de keiharde ontnuchtering van de praktijk. Voor de eerste generatie – maar zeker de tweede en derde – is die realiteit van alomtegenwoordige discriminatie en racisme, een bitter te slikken pil. ‘Ondanks de uitgebreide anti-discriminatiewetgeving, blijft discriminatie een belangrijke drempel op de Belgische arbeidsmarkt’, schrijven de OESO en Europa. Het grondwettelijk verbod op discriminatie blijkt niet afdwingbaar. De handhaving ervan is nog steeds geen politieke prioriteit.
Weinig reden tot feest op deze feestdag
Dit weekend kan de superministerraad daarin verandering brengen. Een van de agendapunten zijn mystery calls op de arbeidsmarkt. Discriminatie ontwricht de arbeidsmarkt. Het is een duidelijke vorm van marktfalen die roept om overheidscontrole en correcties. Terwijl onregelmatigheden op de financiële markten en inbreuken op de economische wetgeving door inspectiediensten met mystery calling worden gecontroleerd, blijft diezelfde techniek helaas nog steeds taboe om het grondwettelijke recht op non-discriminatie te handhaven.
Als de federale overheid die niet durft aanpakken, kan de brain drain van hoogopgeleiden met migratieachtergrond aanhouden en versterken. En zullen ze op zoek gaan naar plaatsen waar ze wel naar waarden geschat worden Terwijl we die high potentials net hard nodig hebben om onze economie draaiende te houden en de vergrijzing op te vangen. Hoe absurd zou het zijn dat iemand die hier geboren en getogen is, uiteindelijk zijn talenten en zijn bijdrage aan de samenleving hier niet kan waarmaken.
Als het animo bij Belgen met een migratieachtergrond om vandaag mee te vieren niet groot is, ligt dat niet aan een gebrek aan burgerzin of loyauteit aan de natie. Evenmin is het een gevolg van het bezit van een dubbele nationaliteit of van een religieuze overtuiging die onverzoenbaar zou zijn met democratische grondbeginselen. Noch is het een teken van communitarisme, van radicalisering of een algemene afkeer van de democratische rechtstaat. Wel integendeel, omdat we teleurgesteld zijn in de gebrekkige afdwingbaarheid ervan. Het gevoel bekruipt steeds vaker een tweederangsburger te zijn. Met lede ogen zien we aan hoe politici en opiniemakers in plaats van eendracht te bevorderen net polarisatie aanwakkeren.
Als de federale regering dit wil voorkomen, weet ze wat haar te doen staat na deze nationale feestdag. En wie weet barst dan het feest los.
Landry Mawungu, directeur Minderhedenforum
Dit opiniestuk is gepubliceerd op deRedactie
Terug naar het overzicht